Osobowość — to słowo często używane w rozmowach potocznych na określenie charakteru jakiejś osoby. Rzadko jednak zastanawiamy się nad jej definicją. Przeanalizujmy zatem, czym jest osobowość z perspektywy psychologii.
Psychologia definiuje osobowość jako zespół stałych cech danego człowieka, które nadają spójność jego zachowaniu i pozwalają na odróżnienie go od innych. Nie oznacza to jednak, że znając dobrze osobowość danej jednostki, możemy przewidzieć jej zachowania w każdej sytuacji. Osobowość bowiem nie jest jedynym wyznacznikiem działania – istnieje tu wiele zmiennych; zarówno pochodzących ze środowiska zewnętrznego, jak i aktualnego wewnętrznego stanu człowieka.
Rozwój teorii osobowości
Osobowość jest kluczowym terminem dla dziedziny, jaką jest psychologia. Od najdawniejszych czasów, wiele prób psychologicznego zgłębienia zagadki ludzkiego umysłu i zachowania, sprowadzało się w istocie do tworzenia kolejnych teorii osobowości. Najstarszą znaną teorię osobowości stworzył grecki lekarz Hipokrates, który wyodrębnił cztery jej typy: sangwinik, flegmatyk, choleryk i melancholik. W potocznym rozumieniu tych słów funkcjonują one do dziś. Kolejną teorią, która wywarła fundamentalny wpływ na rozumienie ludzkich zachowań, była teoria Zygmunta Freuda. Freud opisał osobowość jako dynamiczną strukturę składającą się z trzech sfer: id, ego i superego będących w stałym konflikcie. To właśnie podświadome konflikty tych trzech sił, zdaniem austriackiego psychiatry, definiują osobowość człowieka. W ciągu kolejnych dziesięcioleci rozwoju psychologii stworzono również inne teorie osobowości jak: teoria behawioralna, która sprowadza osobowość do zestawu wyuczonych zachowań czy systemowa teoria osobowości stosowana w psychologii rodzin.
Teorie osobowości obecnie
Współczesna psychologia intensywnie rozwija badania nad osobowością człowieka, mając do dyspozycji narzędzia nie tylko teoretyczne, ale neurofizjologiczne i neuroobrazowe. W praktyce terapeutycznej i naukowo-badawczej, stosowanej w różnych placówkach na terenie Polski, wykorzystywane są narzędzia tzw. psychometryczne jak: Minnesocki Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości MMPI-2, Inwentarz Osobowości NEO-FFI, Kwestionariusz Osobowości Eysencka EPQ-R, Kwestionariusz osobowości nerwicowej KON-2006, Kwestionariusz osobowości Cattela 16PF, Lista Przymiotnikowa ACL. Wiedza na temat osobowości wciąż wzrasta, co pozwala na ciągłą poprawę metod diagnostycznych i terapeutycznych stosowanych w psychologii i psychoterapii. Dodatkowe informacje na temat teorii osobowości możemy znaleźć na stronie https://www.centrumdobrejterapii.pl
